มะเร็งปอด หนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของคนไทย โดยส่วนมากผู้ป่วยโรคมะเร็งปอดจะไม่ค่อยมีอาการแสดงในระยะแรก แต่จะมีสัญญาณที่บ่งบอกถึงการเกิดโรคเมื่อมีการเจริญเติบโตของมะเร็งมากขึ้นแล้ว มะเร็งปอดสามารถรักษาให้หายได้ หากตรวจพบตั้งแต่ระยะเริ่มต้น

โดยทั่วไปแล้วมะเร็งปอดในระยะเริ่มต้นมักไม่แสดงอาการ แต่เมื่อโรคลุกลามแล้ว อาจพบอาการดังต่อไปนี้

• ไอเรื้อรัง (ไอแห้งหรือไอมีเสมหะ)
• มีปัญหาการหายใจ เช่น หายใจสั้น
• หายใจมีเสียงหวีด
• เจ็บบริเวณหน้าอกตลอดเวลา
• ไอมีเลือดปน
• เสียงแหบ
• ติดเชื้อในปอดบ่อยๆ เช่น ปอดบวม
• เหนื่อยง่ายหรือรู้สึกเหนื่อยตลอดเวลา
• น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ

อาการเหล่านี้อาจไม่เกี่ยวเนื่องกับมะเร็ง เนื่องจากมีหลายโรคที่อาจทำให้เกิดอาการเหล่านี้ได้ อย่างไรก็ดี ผู้ที่มีอาการดังกล่าวข้างต้นควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาโดยเร็วที่สุด

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งปอด

• การสูบบุหรี่ เป็นปัจจัยหลักถึง 85 % ของสาเหตุทั้งหมด เพราะในบุหรี่จะอุดมไปด้วยสารก่อมะเร็ง เมื่อสูดควันเข้าไปสารพวกนี้จะตรงเข้าไปทำลายเนื้อเยื่อในร่างกาย ซึ่งปราการด่านแรกที่ต้องเจอกับสารพิษนี้คือปอดของเรานั่นเอง แม้ร่างกายจะสามารถกำจัดสารพิษออกจากร่างกายได้ แต่หากยังคงสูดสารพิษเข้าสู่ร่างกายอย่างต่อเนื่องจะทำให้ร่างกายไม่สามารถซ่อมแซมได้ทันจนเกิดความเสียหายต่อเซลล์ และเกิดเป็นมะเร็งในที่สุด
• อายุ ยิ่งอายุมากขึ้น อวัยวะรวมถึงเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายจะยิ่งทำงานเสื่อมสภาพลง โดยผู้ที่เสี่ยงจะเป็นมะเร็งปอดมากที่สุดจะอยู่ในช่วงอายุประมาณ 55 ปีขึ้นไป โดยเฉพาะผู้ที่สูบบุหรี่จัด
• การได้รับสารพิษ เช่น ก๊าซเรดอน ซึ่งเป็นสารกัมมันตภาพรังสีที่พบได้ในบางแห่ง สารหนู ถ่านหินที่ผู้ป่วยมักได้รับจากการประกอบอาชีพที่เกี่ยวกับโรงงานอุตสาหกรรม หรือแม้กระทั่งสารพิษจากมลภาวะที่มาจากท่อไอเสียของยานพาหนะก็อาจเป็นสารกระตุ้นทำให้เป็นโรคมะเร็งปอดได้
• พันธุกรรม หากบุคคลในครอบครัวมีประวัติป่วยเป็นมะเร็งปอด จะทำให้เรามีโอกาสเป็นมะเร็งปอดเพิ่มขึ้นด้วย

การรักษาโรคมะเร็งปอด

การรักษาโรคมะเร็งปอด แพทย์จะพิจารณาจากอาการ และความรุนแรงของโรคตามความเหมาะสมของบุคคล โดยมีวิธีการรักษา ดังนี้

• การผ่าตัด แพทย์จะผ่าเอาเนื้อเยื่อของปอดบางส่วนเพื่อตรวจดูการแพร่กระจายของเชื้อ หากพบว่ามีการแพร่กระจายของเชื้อมากแพทย์จะเลาะเอาต่อมน้ำเหลืองที่ช่องอกออกเพื่อป้องกันเชื้อลุกลามไปอวัยวะอื่น
• เคมีบำบัด เป็นการใช้ยาเพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อมะเร็ง และรักษาเพื่อบรรเทาอาการปวด มักใช้ก่อนการผ่าตัด โดยจะมีวิธีรักษาคือฉีดยาเข้าเส้นเลือด
• การฉายรังสี เป็นการใช้แสงที่มีพลังความเข้มข้นสูงฉายไปยังตำแหน่งของเซลล์เพื่อกำจัดเซลล์มะเร็ง โดยวิธีนี้ไม่สามารถใช้กับผู้ป่วยที่อยู่ในระยะที่เชื้อมะเร็งลุกลามไปยังอวัยวะต่าง ๆ แล้ว
• ทั้งนี้การรักษาขึ้นอยู่กับระยะการเป็นของโรคปอดอักเสบด้วย

การดูแลตนเองภายหลังการรักษา

• หากยังสูบบุหรี่อยู่ ควรหยุดทันที
• เมื่อผู้ป่วยเริ่มมีอาการดีขึ้น ควรออกกำลังกายด้วยการเดินอย่างน้อยวันละ 15-30 นาที เพื่อส่งเสริมการทำงานของปอดและหัวใจให้ดีขึ้น
• พบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำและป้องกันการเกิดมะเร็งที่อวัยวะอื่น

บทความโดยแพทย์หญิงสมใจ ฉันชัยรุ่งเจริญ  แพทย์ผู้ชำนาญชาญการด้านอายุรศาสตร์มะเร็งวิทยา  โรงพยาบาลเกษมราษฎร์อินเตอร์ เนชั่นแนล รัตนาธิเบศร์