ปัจจุบัน “โรคภูมิแพ้” กลายเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในคนไทย ไม่ว่าจะเป็นอาการจามบ่อย น้ำมูกไหล คัดจมูก หรือแม้แต่ผื่นคันตามผิวหนัง ซึ่งอาจเกิดจากไรฝุ่น ขนสัตว์ อาหารบางชนิด หรือแม้กระทั่งแมลง

การตรวจหาสาเหตุอย่างแม่นยำจึงเปรียบเสมือน “กุญแจดอกสำคัญ” ที่ช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างตรงจุด และหนึ่งในเทคโนโลยีที่ได้รับความไว้วางใจจากแพทย์ทั่วโลกในขณะนี้ก็คือ ImmunoCAP

ImmunoCAP คืออะไร?

ImmunoCAP เป็นวิธีการตรวจเลือดเพื่อค้นหา แอนติบอดี IgE จำเพาะ (Allergen-specific IgE) ซึ่งร่างกายสร้างขึ้นเพื่อตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ในแต่ละชนิด

แตกต่างจากวิธีการตรวจแบบสะกิดผิวหนัง (Skin Prick Test) ที่ต้องสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้โดยตรง และอาจเสี่ยงต่ออาการแพ้เฉียบพลันในบางราย

ImmunoCAP ให้ผลตรวจที่แม่นยำ ปลอดภัย และเหมาะสำหรับผู้ป่วยทุกช่วงวัย — โดยเฉพาะในเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่ไม่สามารถหยุดยาแก้แพ้ก่อนการตรวจได้

เพียงเจาะเลือดเล็กน้อย แพทย์ก็สามารถวิเคราะห์ได้ว่า “ร่างกายของคุณแพ้สิ่งใด” อย่างละเอียดแม่นยำ โดยไม่ต้องสัมผัสสารก่อภูมิแพ้โดยตรง

ตรวจอะไรได้บ้าง?

ImmunoCAP ตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ได้ครอบคลุม ทั้งจากสิ่งแวดล้อม อาหาร และแมลง เช่น

• ไรฝุ่น แมลงสาบ เกสรหญ้า เชื้อรา ละอองเกสรต้นไม้
  
• ขนสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข แมว
  
• อาหาร เช่น นมวัว ไข่ ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ถั่วชนิดต่างๆ แป้งสาลี กุ้ง ปู ปลา ฯลฯ
• ผลไม้ เช่น เมล่อน กล้วย สตอร์เบอร์รี่ แอปเปิ้ล บลูเบอร์รี่ พีช
  
• แมลง เช่น ผึ้ง ต่อ แตน มดคันไฟ
  
• และอื่น ๆ อีกมากมาย

ข้อดีของการตรวจด้วย ImmunoCAP

• แม่นยำสูง มีความไว (sensitivity) และความจำเพาะ (specificity) สูงกว่าการตรวจทั่วไป

• ไม่ต้องหยุดยา ไม่จำเป็นต้องหยุดยาแก้แพ้ก่อนตรวจ

• ปลอดภัย ไม่มีการสัมผัสสารก่อภูมิแพ้โดยตรง ลดความเสี่ยงในการแพ้เฉียบพลัน

• ใช้ได้กับทุกวัย เหมาะกับเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่ไม่สามารถทำ Skin Test ได้

• ตรวจได้หลายชนิดพร้อมกัน เจาะเลือดเพียงครั้งเดียว ตรวจได้หลายกลุ่มสารก่อภูมิแพ้

ใครบ้างที่ควรตรวจ?

• ผู้ที่จามบ่อย คัดจมูก น้ำมูกไหลเรื้อรัง โดยไม่รู้ว่าแพ้อะไร
  
• เด็กที่มีผื่นผิวหนัง หอบหืด
  
• ผู้ที่เคยมีอาการแพ้อาหาร หรือสงสัยว่าแพ้อาหารบางชนิด
  
• ผู้ที่มีลมพิษเฉียบพลัน ตาบวม ปากบวม
  
• ผู้ที่ไม่สามารถหยุดยาได้ก่อนการตรวจแบบ Skin Test

ขั้นตอนการตรวจ ImmunoCAP

1. พบแพทย์เพื่อซักประวัติและประเมินอาการ
   
2. เจาะเลือดเพียงเล็กน้อย
   
3. นำเลือดไปวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการเฉพาะทาง
   
4. แพทย์อ่านผล ตรวจดูระดับ IgE ต่อสารต่าง ๆ
   
5. วางแผนการดูแล/รักษาตามผลตรวจ

ตรวจแล้วได้อะไร?

• ทราบสาเหตุของอาการแพ้อย่างเฉพาะเจาะจง
  
• หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ได้ถูกต้อง
  
• วางแผนการรักษาอย่างแม่นยำ เช่น การใช้ยา หรือการทำภูมิคุ้มกันบำบัด
  
• ลดโอกาสของอาการกำเริบ โดยเฉพาะในเด็กหรือผู้มีโรคประจำตัว

การตรวจ ImmunoCAP ถือเป็นการลงทุนด้านสุขภาพที่คุ้มค่า ด้วยเทคโนโลยีที่มีความแม่นยำสูง ปลอดภัย และเหมาะกับผู้ป่วยทุกช่วงวัย โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการแพ้เรื้อรัง หรือยังไม่สามารถระบุสาเหตุของอาการได้อย่างชัดเจน

การตรวจนี้ช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างตรงจุด ลดความจำเป็นในการ “ลองผิดลองถูก” และเปิดทางสู่การดูแลสุขภาพอย่างมีประสิทธิภาพในระยะยาว

บทความโดย แพทย์หญิง สิริพร วงศ์วารี แพทย์ผู้ชำนาญการด้านโรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล รัตนาธิเบศร์