การป้องกัน โรคในผู้สูงอายุ เป็นสิ่งสำคัญมาก เนื่องจากร่างกายเสื่อมลงตามวัย การดูแลสุขภาพจึงควรเน้นการป้องกันและจัดการกับปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ต่อไปนี้คือ 9 โรคที่พบบ่อยในผู้สูงอายุและควรใส่ใจ

รู้เท่าทัน ป้องกันไว้ก่อน! 9 โรคในผู้สูงอายุ ที่พบบ่อย มีอะไรบ้าง?

1. โรคหัวใจและหลอดเลือด

เป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง และหลอดเลือดตีบตัน ส่งผลให้เกิดโรคหัวใจและอัมพฤกษ์อัมพาต ควรป้องกันด้วยการควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย และตรวจสุขภาพประจำปีอย่างน้อยปีละ1ครั้ง

2. โรคเบาหวาน

ผู้สูงอายุมักมีความเสี่ยงต่อการเป็นเบาหวาน การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดเป็นสิ่งสำคัญ โรคนี้เป็นความผิดปกติของร่างกายที่มีการผลิตฮอร์โมนอินซูลินไม่เพียงพอ อันส่งผลให้ระดับน้ำตาลในกระแสเลือดสูงเกิน ก่อให้เกิดอาการต่าง ๆ เช่น ปัสสาวะและกระหายน้ำบ่อย ดื่มน้ำในปริมาณมากต่อครั้ง อ่อนเพลีย ควรตรวจระดับน้ำตาลเป็นประจำและปรับพฤติกรรมการทานอาหาร

3. โรคข้อเสื่อม

เกิดจากการสึกกร่อนของกระดูกอ่อนบริเวณข้อ ทำให้เกิดการปวดและข้อแข็ง การออกกำลังกายเบา ๆ เช่น การเดินหรือยืดเส้นยืดสายสามารถช่วยลดความเสี่ยงได้ ควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้มากเกินไปหลีกเลี่ยงการฉุดกระชาก บริเวณข้อ หลีกเลี่ยงการยืน หรือนั่งพับเพียบ ย่อเข่านานๆ และเลือกทานอาหารที่ช่วยบำรุงข้อเข่า เช่น แคลเซียม กินผักเป็นประจำ เป็นต้น

4. โรคกระดูกพรุน

เป็นอาการป่วยที่พบได้มากขึ้นตามวัย แต่น้อยคนที่จะรู้ว่าตัวเองมีภาวะกระดูกพรุน กว่าจะทราบก็เมื่อหกล้มกระดูกหักแล้ว ส่วนใหญ่พบได้ในผู้หญิงวัยหลังหมดประจำเดือน และผู้ชายอายุมากกว่า 70 ปี การบริโภคแคลเซียมและวิตามินดี รวมถึงการออกกำลังกายเสริมสร้างกล้ามเนื้อจะช่วยป้องกัน ควรได้รับแคลเซียมจากอาหาร หรือยาอย่างน้อย 1,000 มิลลิกรัมต่อวัน

5. โรคมะเร็ง

ผู้สูงอายุมีโอกาสเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งมากขึ้น เช่น มะเร็งลำไส้ มะเร็งเต้านม ควรตรวจเช็คสุขภาพอย่างสม่ำเสมอและลดปัจจัยเสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่ และการรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ

6. โรคอัลไซเมอร์

เป็นโรคที่ทำให้ความจำเสื่อมและส่งผลกระทบต่อการทำงานของสมอง ควรส่งเสริมการเรียนรู้ เช่น การอ่านหนังสือ เรียนภาษา การเล่นเกมฝึกสมอง รวมถึงการเข้าสังคมเพื่อป้องกันการเสื่อมของสมอง มีวิจัยว่าคนในเมืองบ้านที่อยู่ติดรถไฟฟ้ามีความเสี่ยงเป็น โรคอัลไซเมอร์ สูงกว่าคนทั่วไป

7. โรคปอดและระบบทางเดินหายใจ

โรคถุงลมโป่งพองและโรคปอดเรื้อรังเป็นโรคที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ ควรหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และรักษาความสะอาดในบ้านเพื่อป้องกัน

8. โรคตา

การเสื่อมสภาพของสายตาในผู้สูงอายุทำให้เกิดโรคจอประสาทตาเสื่อม โรคต้อกระจก โรคต้อหิน และน้ำวุ้นตาเสื่อม แต่สาเหตุส่วนใหญ่ของโรคตาเกิดจากความเสื่อม เนื่องจากอายุที่มากขึ้น ทำให้การมองเห็นลดลง ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ พักผ่อนสายตาบ่อย ๆ สวมแว่นกันแดดที่กรองแสง Ultra Violet และตรวจสุขภาพตาเป็นประจำสามารถช่วยป้องกันและรักษาได้ในระยะแรก

9. ภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวล

ผู้สูงอายุอาจประสบกับการเปลี่ยนแปลงในชีวิตและการสูญเสีย การพูดคุยและการเข้าสังคมสามารถช่วยป้องกันภาวะเหล่านี้ได้

5 วิธีส่งเสริมสุขภาพ และการป้องกันโรคเมื่อต้องเข้าสู่สูงวัย

1. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
โดยเน้นไปที่การออกกำลังกายแบบง่าย ๆ เป็นประจำทุกวัน เช่น การเดินเร็ว การแกว่งแขน ทำงานบ้าน เป็นต้น เพื่อให้ร่างกายแข็งแรงตามวัย และยังเป็นการป้องกันโรคชราภาพได้ในอนาคตอีกด้วย

2. การมีภาวะโภชนการที่เหมาะสม
เลือกกินอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย “You are what you eat” คำกล่าวนี้เป็นจริงเสมอมา เพราะสิ่งต่าง ๆ ที่ประกอบขึ้นเป็นตัวเรานั้น ล้วนมาจากอาหารที่เรากินเข้าไป

3. ตรวจสุขภาพประจำปีอยู่เสมอ
อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง หรือทุก 6 เดือน และอย่าลืมรักษาสุขภาพในช่องปาก พบทันตแพทย์อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง

4. การมีสุขภาพจิตที่ดี
สุขภาพกายดีแล้ว สุขภาพจิตก็ต้องดีด้วย เพราะเมื่อชราภาพไป สภาพจิตใจอาจไม่แข็งแรงแบบตอนหนุ่มสาว จะแก้ไขก็ลำบาก

5. หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้ร่างกายต้องป่วยเรื้อรัง
เช่น การหกล้มโดยเฉพาะในห้องน้ำ, การใช้ยาเกินขนาด และใช้ยาผิดวิธี, ปล่อยตัวเองให้มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ จนเป็นโรคอ้วนเรื้อรัง เป็นต้น

บทความโดยนายแพทย์ ชลทรัพย์ แชมาร์ แพทย์เฉพาะทางเวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยวและอายุรศาสตร์เขตร้อน โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล รัตนาธิเบศร์