ภาวะมีบุตรยาก คืออะไร?

ภาวะมีบุตรยาก (Infertility) หมายถึง ภาวะที่คู่สมรสไม่สามารถตั้งครรภ์ได้หลังจากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันเป็นเวลาหนึ่งปี หรือหกเดือนในกรณีที่ฝ่ายหญิงมีอายุมากกว่า 35 ปี ภาวะนี้สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในเพศชายและเพศหญิง และอาจมีปัจจัยหลายอย่างที่ส่งผลต่อภาวะนี้

สาเหตุของ ภาวะมีบุตรยาก

1. สาเหตุในเพศหญิง

• ความผิดปกติของการตกไข่ เช่น กลุ่มอาการถุงน้ำในรังไข่ (PCOS)
• ท่อนำไข่อุดตันจากการติดเชื้อหรือเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)
• ความผิดปกติของมดลูก เช่น เนื้องอกมดลูกหรือภาวะมดลูกผิดรูป
• อายุที่มากขึ้นทำให้คุณภาพของไข่ลดลง

2. สาเหตุในเพศชาย

• จำนวนอสุจิน้อย หรืออสุจิไม่มีคุณภาพ
• ปัญหาฮอร์โมนที่ส่งผลต่อการผลิตอสุจิ
• ความผิดปกติของอวัยวะสืบพันธุ์ เช่น อัณฑะไม่ลงถุง
• การติดเชื้อหรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่ส่งผลต่อการผลิตอสุจิ

อาการของ ภาวะมีบุตรยาก

• ไม่สามารถตั้งครรภ์หลังจากพยายามมีบุตรเป็นเวลานาน
• รอบเดือนมาไม่ปกติหรือไม่มีรอบเดือน
• อาการเจ็บปวดในช่องท้องช่วงล่าง ซึ่งอาจเกิดจากภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
• ในผู้ชาย อาจพบปัญหาการแข็งตัวของอวัยวะเพศหรือปริมาณอสุจิน้อย

ทางเลือกในการรักษา

1. การปรับพฤติกรรม เช่น การออกกำลังกาย การควบคุมน้ำหนัก หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์และบุหรี่
2. การใช้ยา เช่น ยากระตุ้นการตกไข่ในผู้หญิง หรือยาปรับระดับฮอร์โมนในผู้ชาย
3. เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ เช่น
   • การผสมเทียม (IUI)
   • การทำเด็กหลอดแก้ว (IVF)
   • การฉีดอสุจิเข้าไปในเซลล์ไข่โดยตรง (ICSI)
4. การผ่าตัด ในกรณีที่มีความผิดปกติของมดลูกหรือท่อนำไข่

หากพยายามมีบุตรมาเป็นเวลานานโดยไม่สำเร็จ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและตรวจหาสาเหตุที่แท้จริง การรักษาภาวะมีบุตรยากต้องอาศัยความร่วมมือจากทั้งสองฝ่าย และควรได้รับการดูแลจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ให้มากที่สุด

บทความโดยแพทย์หญิง เอื้อกานต์ ทนานใหญ่ แพทย์เฉพาะทางด้านสูตินรีเวชและเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล  รัตนาธิเบศร์